Những quan niệm sai lầm hàng đầu về giáo dục Montessori (Phần 2)

Trong bài viết phần một chúng ta đã được giới thiệu 6 quan niệm sai lầm về phương pháp giáo dục Montessori mà nhiều người hay lầm tưởng, tiếp nối chuỗi bài viết chúng tôi giới thiệu đến bạn đọc những quan niệm sai tiếp theo. Bạn có thể theo dõi phần 1 tại link.

Lầm tưởng số 7: “Trẻ em được giáo dục theo phương pháp Montessori không được chuẩn bị tốt cho các cơ sở giáo dục truyền thống khi chúng lớn lên.”

Trong khi việc chuyển sang trường học truyền thống hơn sẽ là điều gì đó mới mẻ và khác biệt đối với một đứa trẻ đã theo học tại các trường Montessori, nền tảng giáo dục của chúng sẽ chuẩn bị cho chúng cho quá trình chuyển đổi . Phương pháp Montessori không chỉ thúc đẩy việc học tập mang tính học thuật mà còn tập trung vào sự phát triển toàn diện của trẻ, nuôi dưỡng tính độc lập, khả năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, khả năng tập trung, kỹ năng xã hội và tình yêu học tập bẩm sinh sẽ phục vụ tốt cho học sinh trong bất kỳ cơ sở giáo dục nào và trong thế giới bên ngoài lớp học.

Lầm tưởng số 8: “Montessori chỉ dành cho trẻ mẫu giáo.”

Mặc dù nhiều trường Montessori trên thế giới là trường mẫu giáo, nhưng bản thân Phương pháp này được thiết kế dành cho trẻ em từ sơ sinh đến 18 tuổi. Trên thực tế, Montessori đã chia sẻ khá nhiều kiến ​​thức về việc giảng dạy cho học sinh tiểu học và thanh thiếu niên. Cuốn sách của bà có tựa đề Từ thời thơ ấu đến tuổi vị thành niên phân tích các đặc điểm và nhu cầu của trẻ em từ 7 đến 12 tuổi và cũng mô tả bối cảnh lý tưởng của một trường nông trại dành cho thanh thiếu niên được đưa vào cả chương trình Montessori công lập và tư thục.

Tiến sĩ Montessori gọi ngôi trường nông trại được chuẩn bị cẩn thận này là Erdkinder . Bà hình dung đây là một không gian mà thanh thiếu niên sẽ sống và làm việc cùng nhau , chăm sóc bản thân, cộng đồng và đất đai của họ. Trang trại sẽ sản xuất các sản phẩm động vật và thực vật để duy trì cộng đồng, và hàng hóa dư thừa có thể được bán cho những người ở khu vực xung quanh. Thanh thiếu niên sẽ phát triển và quản lý doanh nghiệp này, thiết lập sự độc lập về kinh tế.

Ở những vùng đô thị hơn, thanh thiếu niên có cơ hội điều hành các doanh nghiệp nhỏ như quán cà phê.

Phương pháp Montessori nâng cao, Tập II là một văn bản khác của Montessori giới thiệu các tài liệu và kỹ thuật giảng dạy cho học sinh lớn tuổi.

Lầm tưởng số 9: “Các trường Montessori không khuyến khích chơi đùa xã hội và chỉ tập trung vào việc học cá nhân.”

Mặc dù Giáo dục Montessori nhấn mạnh nhiều vào việc xác định nhu cầu cá nhân của trẻ, nhưng nó cũng hỗ trợ các dự án và hoạt động hợp tác thúc đẩy sự phát triển xã hội và cảm xúc. Các hoạt động của trẻ trong môi trường Montessori được gọi là công việc của trẻ, thu hút mong muốn của trẻ là đóng góp có ý nghĩa cho cộng đồng của mình.

Montessori tiết lộ rằng trẻ em từ 3 đến 6 tuổi không thực sự phân biệt giữa công việc và vui chơi. Đối với chúng, công việc của chúng trong lớp học chính là vui chơi. Trên thực tế, khi nói chuyện với phụ huynh, Maria Montessori (2017, 31) đã từng tuyên bố, “Bạn sẽ ngạc nhiên khi tôi nói với bạn rằng phần lớn những gì bạn gọi là ‘vui chơi’ thực sự là công việc.” Khi tham gia vào những nhiệm vụ có ý nghĩa này, trẻ em tìm thấy niềm vui to lớn và được tự do tương tác với người khác. Montessori phát hiện ra rằng trẻ em ở độ tuổi này thường chọn làm việc một mình.

Mặt khác, học sinh tiểu học, vốn đang trong giai đoạn nhạy cảm  để giao lưu, có mong muốn mạnh mẽ được giao lưu với các bạn cùng lứa. Các em được khuyến khích làm việc theo cặp và theo nhóm nhỏ, khám phá các chủ đề quan tâm mỗi ngày.

Việc kết hợp nghệ thuật, âm nhạc và kịch cũng tạo cơ hội cho trẻ em ở mọi lứa tuổi tham gia vào các hoạt động vui chơi sáng tạo trong lớp học Montessori.

Lầm tưởng số 10: “Phương pháp Montessori kìm hãm sự sáng tạo.”

Một số người lầm tưởng rằng Giáo dục Montessori chống lại trí tưởng tượng, do đó kìm hãm sự sáng tạo. Maria Montessori thực sự nhận ra rằng khả năng phát huy trí tưởng tượng của trẻ thực sự là dấu hiệu của một khả năng trí tuệ đặc biệt ở cấp độ cao. Tuy nhiên, bà cũng nhận ra thông qua quan sát cẩn thận rằng trẻ em dưới 6 tuổi bị mê hoặc bởi thế giới xung quanh, bị cuốn hút bởi những gì chúng nghe, nhìn, chạm và nếm.

Để tận dụng trí óc hấp thụ mà trẻ em trong giai đoạn phát triển đầu tiên này sở hữu, Montessori nhấn mạnh nhu cầu cung cấp cho trẻ em những trải nghiệm thực tế đáp ứng nhu cầu bên trong của chúng, cho phép chúng hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh. Ví dụ, một đứa trẻ sẽ thích cắt trái cây để ăn vặt hơn là chơi với đồ ăn bằng nhựa hoặc “cắt” trái cây bằng gỗ. Phương pháp tự do trong giới hạn mà bà khuyến khích tạo ra sự cân bằng tự nhiên giữa việc cung cấp những trải nghiệm thực tế này và tạo cơ hội để giải quyết vấn đề sáng tạo thông qua trò chơi tưởng tượng do trẻ khởi xướng.

Điều quan trọng cần lưu ý là nghệ thuật và âm nhạc là một phần không thể thiếu của lớp học Montessori, mang đến cho học sinh thêm nhiều cơ hội thể hiện sự sáng tạo của mình. Chuông Montessori là một phần không thể thiếu của lớp học Mầm non, cho phép trẻ bắt đầu học cách nghe và chơi nhạc theo giác quan.

Thay vì các phương pháp ghi chép công việc theo cách truyền thống hơn, học sinh Montessori được khuyến khích thể hiện kiến ​​thức mà các em đã tiếp thu được bằng các phương tiện sáng tạo; có thể các em sẽ xây dựng mô hình núi lửa hoặc vẽ một bông hoa và dán nhãn các bộ phận của nó. Sự sáng tạo tràn ngập trong môi trường Montessori; trên thực tế, một nghiên cứu gần đây thậm chí còn tiết lộ rằng học sinh Montessori thể hiện mức độ sáng tạo cao hơn so với các bạn cùng lứa không có nền tảng Montessori.

Lầm tưởng số 11: “Montessori không phù hợp với tất cả trẻ em.”

Môi trường Montessori được thiết kế để thúc đẩy sự thành công của tất cả trẻ em. Một số người tin sai rằng Giáo dục Montessori chỉ được thiết kế cho học sinh thần kinh khác biệt. Mặc dù phương pháp này rất hiệu quả với học sinh có sự khác biệt về khả năng học tập, nhưng nó được thiết kế để đảm bảo thành công cho tất cả trẻ em.

Đối với những người quan sát bên ngoài, học sinh Montessori có vẻ tiến bộ hơn so với độ tuổi của mình vì các em đã được rèn luyện các kỹ năng học thuật, tiếp nhận các trải nghiệm học tập có sự hỗ trợ và rèn luyện các kỹ năng sống từ năm 3 tuổi. Điều này có thể dẫn đến giả định sai lầm rằng Montessori dành cho những người học có năng khiếu. Trên thực tế, các trường Montessori giúp trẻ em khám phá tài năng và tiềm năng độc đáo của mình, thúc đẩy năng khiếu của tất cả học sinh.

Thực tế là Maria Montessori bắt đầu công việc của mình với trẻ em khuyết tật cũng khiến một số người tin rằng Giáo dục Montessori chỉ được thiết kế cho trẻ em có sự khác biệt về khả năng học tập. Mặc dù có các trường học và chương trình Montessori được thiết kế dành riêng cho học sinh có năng khiếu, trẻ em có sự khác biệt về thần kinh vẫn được chào đón và đưa vào các lớp học Montessori trên toàn cầu.

Lầm tưởng số 12: “Giáo dục Montessori không dựa trên nghiên cứu khoa học.”

Phương pháp Montessori có nền tảng từ sự quan sát và kinh nghiệm của Tiến sĩ Maria Montessori, một bác sĩ và nhà giáo dục. Kể từ khi Montessori ra đời, những thay đổi hiện đại đã được áp dụng vào các phương pháp giảng dạy truyền thống hơn với sự ra đời của các công nghệ mới và sự mở rộng chương trình giảng dạy văn hóa. Trong nhiều năm, phương pháp tiếp cận của bà đã được nghiên cứu và xác nhận bởi một nhóm nghiên cứu khoa học ngày càng phát triển, khẳng định tính hiệu quả của Phương pháp Montessori. Trên thực tế, trong cuốn sách có tựa đề Montessori: The Science Behind the Genius của Tiến sĩ Angeline S. Lillard , người ta tiết lộ rằng nghiên cứu khoa học hiện tại cung cấp sự hỗ trợ đáng kinh ngạc cho những hiểu biết sâu sắc chính của Montessori.

Phương pháp Montessori là một phương pháp sư phạm và triết lý phức tạp mà Maria Montessori đã mất nhiều năm kinh nghiệm và quan sát cẩn thận để phát triển. Bằng cách cung cấp một số thông tin làm rõ một số quan niệm sai lầm phổ biến về Giáo dục Montessori, AMS hy vọng sẽ giúp mọi người hiểu và đánh giá cao sự kỳ diệu của Montessori.

Tài liệu tham khảo

Montessori, Maria. 1972. Khám phá trẻ em . New York: Ballantine Books.

Montessori, Maria. 2017. Maria Montessori nói chuyện với phụ huynh: Một số bài viết . Hà Lan: Công ty xuất bản Montessori-Pierson. amshq.org